Το καλοκαίρι είναι μια εποχή ιδιαίτερα αγαπητή από τους περισσότερους. Οι καλοκαιρινές διακοπές αποτελούν περίοδο χαλάρωσης, ξεκούρασης και ξεγνοιασιάς που όλοι χρειαζόμαστε μετά από ένα δύσκολο χειμώνα με πολλές υποχρεώσεις, ώστε να ανανεωθούμε και να γεμίσουμε πάλι τις μπαταρίες μας. Οι υψηλές θερμοκρασίες όμως και οι ατελείωτες ώρες στη παραλία κάνοντας μπάνιο ή παίζοντας ρακέτες μας αφυδατώνουν, με αποτέλεσμα να μην έχουμε την ενέργεια που χρειαζόμαστε. Απαραίτητη προϋπόθεση λοιπόν είναι η αναπλήρωση των υγρών του σώματος με φυσικά πρώτη επιλογή το νερό.
Η καλοκαιρινή μας διάθεση όμως, μας κάνει πολλές φορές πιο επιρρεπείς σε διάφορες διατροφικές ατασθαλίες. Στις βραδινές μας εξόδους, εκτός από το φαγητό, κυρίαρχη θέση έχει και η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. Τα δροσιστικά κοκτέιλ σίγουρα αποτελούν για τους περισσότερους αναπόσπαστο κομμάτι των καλοκαιρινών τους διακοπών.
Το καλοκαίρι είναι μια εποχή ιδιαίτερα αγαπητή από τους περισσότερους. Οι καλοκαιρινές διακοπές αποτελούν περίοδο χαλάρωσης, ξεκούρασης και ξεγνοιασιάς που όλοι χρειαζόμαστε μετά από ένα δύσκολο χειμώνα με πολλές υποχρεώσεις, ώστε να ανανεωθούμε και να γεμίσουμε πάλι τις μπαταρίες μας. Οι υψηλές θερμοκρασίες όμως και οι ατελείωτες ώρες στη παραλία κάνοντας μπάνιο ή παίζοντας ρακέτες μας αφυδατώνουν, με αποτέλεσμα να μην έχουμε την ενέργεια που χρειαζόμαστε. Απαραίτητη προϋπόθεση λοιπόν είναι η αναπλήρωση των υγρών του σώματος με φυσικά πρώτη επιλογή το νερό. Η καλοκαιρινή μας διάθεση όμως, μας κάνει πολλές φορές πιο επιρρεπείς σε διάφορες διατροφικές ατασθαλίες. Στις βραδινές μας εξόδους, εκτός από το φαγητό, κυρίαρχη θέση έχει και η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. Τα δροσιστικά κοκτέιλ σίγουρα αποτελούν για τους περισσότερους αναπόσπαστο κομμάτι των καλοκαιρινών τους διακοπών.
Στην αρχαία Αίγυπτο ή στην αρχαία Ρώμη το αλκοόλ αναμιγνυόταν με μπαχαρικά για την παρασκευή ιατρικών ελιξιρίων… Στο Μεξικό, οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν οινοπνευματώδη στις τελετές των θυσιών… Στο Μεσαίωνα αρκετά από τα βασικά ηδύποτα χρησιμοποιούνταν από τους φαρμακοποιούς και τους μοναχούς για τη συντήρηση ιατρικών βοτάνων. Δεν ήταν πριν από τον 18ο αιώνα που εμφανίστηκε το κοκτέιλ στη σημερινή του μορφή. Η λέξη cocktail πρωτοεμφανίστηκε σε αμερικάνικο λεξικό το 1803 και υπάρχουν διάφορες ερμηνείες για την προέλευσή της. Κάποιοι λένε ότι την περίοδο της χαρτοπαιξίας στα ποταμόπλοια του Μισισιπή, οι νικητές φορούσαν ένα κόκκινο φτερό πετεινού (cock) και καλούνταν να φτιάξουν ένα ποτό-μιγμα όλων των αλκοολούχων ποτών που υπήρχαν στο μπαρ, το οποίο σέρβιραν σε ένα ποτήρι που έμοιαζε με κοκοράκι και ανακατευόταν με ένα κουτάλι που έμοιαζε με την ουρά (tail). Άλλοι ισχυρίζονται ότι κάποιος εστιάτορας μαγείρευε κοτόπουλα και μετά το δείπνο κερνούσε ποτά στολισμένα με τα φτερά από τις ουρές τους, ενώ οι Γάλλοι φώναζαν «Vive la cocktail»! Η πιθανότερη όμως προέλευση της λέξης cocktail είναι από τη γαλλική λέξη coquetel, που ήταν το όνομα ενός μίγματος κρασιών. Εικάζετε ότι ο στρατηγός Lafayette έφερε τη λέξη στην Αμερική όταν έφτασε στη Φιλαδέλφεια το 1777. Κλασικά κοκτέιλ, όπως το Bloody Mary, δημιουργήθηκαν κατά την περίοδο της ποτοαπαγόρευσης, από θρυλικούς barmen που προσπαθούσαν να καλύψουν τη γεύση του φτηνού αλκοόλ με μίξεις ποτών και προσθήκες χυμών.
Μπορεί να είναι δροσιστικά, ωστόσο κάποια από τα πιο δημοφιλή καλοκαιρινά κοκτέιλ κρύβουν μικρές ή και μεγάλες παγίδες για την υγεία μας. Παρόλο που οι περισσότεροι τα θεωρούν ελαφριά, τα κρυμμένα συστατικά τους, όπως για παράδειγμα η ζάχαρη που βρίσκεται σε υψηλή περιεκτικότητα, τα ενοχοποιούν για το υψηλό θερμιδικό τους περιεχόμενο. Το αλκοόλ θεωρείται πηγή ενέργειας αφού διασπάται από τον οργανισμό προσφέροντας 7,1 θερμίδες ανά γραμμάριο, περισσότερες από εκείνες των πρωτεϊνών και των υδατανθράκων (4 θερμίδες ανά γραμμάριο) και λίγο λιγότερες από εκείνες του λίπους (9 θερμίδες ανά γραμμάριο). H διαφορά είναι ότι οι θερμίδες από το αλκοόλ είναι «κενές», αφού το αλκοόλ δεν παρουσιάζει καμία θρεπτική αξία, χωρίς κανένα θρεπτικό συστατικό. Ορισμένα όμως αλκοολούχα ποτά περιέχουν θρεπτικά συστατικά, όπως για παράδειγμα η μπύρα, η οποία περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος B και μαγνήσιο αλλά και το κόκκινο κρασί το όποιο περιέχει πολλά αντιοξειδωτικά τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στη προαγωγή της υγείας. Σε αντίθεση με τα τρόφιμα, το αλκοόλ δε δημιουργεί αίσθημα κορεσμού και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση. Επίσης, λόγω του ότι απορροφάται σχετικά γρήγορα, επιταχύνοντας έτσι τη διαδικασία πέψης, δημιουργεί γρηγορότερα το αίσθημα της πείνας. Κι ενώ καταναλώνοντας ένα παγωμένο κοκτέιλ αισθανόμαστε τη δροσιά, δε σημαίνει απαραίτητα πως μας ενυδατώνει κιόλας. Αντίθετα, είναι πιθανό να μας αφυδατώνει, αφού η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ ασκεί διουρητική επίδραση στον οργανισμό, με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η επαρκής ενυδάτωση του σώματος που τόσο έχουμε ανάγκη τους καλοκαιρινούς μήνες. Για το λόγο αυτό απαιτείται μεγάλη κατανάλωση νερού, περίπου ένα ποτήρι για κάθε ποτό.
Όσο περισσότερο αλκοόλ περιέχει ένα ποτό, τόσο πιο θερμιδογόνο είναι. Όσον αφορά τα κοκτέιλ, αυξάνουν ακόμη περισσότερο τη θερμιδική τους σύσταση, καθώς περιέχουν επιπλέον συστατικά όπως χυμούς φρούτων, ζάχαρη, λικέρ κ.α. Και αν σερβίρονται στα μεγάλα εντυπωσιακά στολισμένα ποτήρια, τότε πολύ απλά εύκολα μπορούν να ξεπεράσουν τις 400 θερμίδες. Ένα ποσό καθόλου ευκαταφρόνητο, αν σκεφτούμε πως η πρόσληψη 500 επιπλέον θερμίδων ημερησίως οδηγεί σε σταδιακή αύξηση του σωματικού βάρους κατά ½ κιλό την εβδομάδα. Έτσι, καλό είναι να περιορίσουμε την κατανάλωση πλούσιων σε θερμίδες κοκτέιλ.
Δημοφιλή κοκτέιλ πλούσια σε αντιοξειδωτικά
Ας δούμε κάποια από τα πιο δημοφιλή κοκτέιλ που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά:
Μαργαρίτα
• 2 oz τεκίλα
• 2 oz χυμό lime
• 1 oz triple sec
• 1 φέτα lime για το γαρνίρισμα
• Αλάτι
• Παγάκια
Βάζουμε όλα τα υλικά στο shaker με πάγο και χτυπάμε καλά. Σουρώνουμε σε παγωμένο ποτήρι που έχουμε βάλει στο χείλος του αλάτι.
Διατροφική αξία: 175 Θερμίδες και συνδυάζει την αντιοξειδωτική και αμυντική δράση της βιταμίνης C του χυμού lime (Popik 2006).
Tip: Μπορεί να σερβιριστεί και σαν μαργαρίτα φράουλα, με λιωμένες φράουλες. Έτσι αυξάνεται η περιεκτικότητα σου σε βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά (ανθοκυανίνες).
Daiquiri (Ντάκιρι)
• 1.5 oz ρούμι
• 1 oz χυμό lime
• 2 κουταλάκια μαύρη ζάχαρη
• Θρυμματισμένος πάγος
Ανακατεύουμε στο shaker, όλα τα υλικά μαζί με θρυμματισμένο πάγο. Σερβίρεται σε ποτήρι, γαρνίροντάς το με μια φέτα lime (Stephen 2003).
Διατροφική αξία: 170 Θερμίδες. Συνδυάζει την αντιοξειδωτική και αμυντική δράση της βιταμίνης C και των υπόλοιπων αντιοξειδωτικών ουσιών (φλαβονοειδή) του χυμού lime.
Tip: Μπορεί να σερβιριστεί και σαν Daquiri πεπόνι ή φράουλα, με φρούτα λιωμένα στο blader. Οπότε περιέχει βιταμίνες β-καροτένιο, βιταμίνη C και πολλά αντιοξειδωτικά.
Cosmopolitan
• 2 oz βότκα
• ½ oz κουαντρό
• ½ oz χυμός lime
• ½ oz χυμός κράνμπερι
• Πάγος
Βάζουμε όλα τα υλικά στο shaker μαζί με πάγο. Χτυπάμε καλά και σουρώνουμε σε παγωμένο ποτήρι. Γαρνίρουμε με φέτα λεμονιού (Grimes 2001).
Διατροφική αξία: 220 Θερμίδες και με υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά χάρη στο συνδυασμό των χυμών lime και cranberry. Ο χυμός cranberry περιέχει επίσης βιταμίνες του συμπλέγματος φυλλικό οξύ και βιταμίνη C.
Mojito (Μοχίτο)
• 2 oz λευκό ρούμι
• 2 κουταλάκια μαύρη ζάχαρη
• Φύλλα δυόσμου
• 1 lime σε κομματάκια
• Θρυμματισμένος πάγος
• Σόδα
Βάζουμε τη μέντα μαζί με τη ζάχαρη και το lime και τα πιέζουμε, για να βγάλει το lime το ζωμό του. Προσθέτουμε το ρούμι και συμπληρώνουμε με σόδα. Γαρνίρουμε με φύλλα μέντας και φέτα λεμονιού.
Διατροφική αξία: 150 Θερμίδες, συνδυάζοντας πάντα τη βιταμίνη C του χυμού lime με τον πολύ πλούσιο σε αντιοξειδωτικά δυόσμο.
Tip Applesoaked Mojito: Αντικαθιστούμε τη σόδα και τη ζάχαρη, με χυμό μήλο και έτσι αυξάνουμε τη περιεκτικότητα του σε αντιοξειδωτικές ουσίες αλλά και σε βιταμίνη C και β-καροτένιο.
Cuba Libre (Κούμπα Λίμπρε)
• 2.5 oz λευκό ρούμι
• 1.5 oz κόλα
• Χυμό lime
• Πάγο
Προσθέτουμε σε ένα ποτήρι το ρούμι, με την κόλα και το χυμό lime. Γαρνίρουμε με ένα lime, κομμένο στα τέσσερα (Charles 2005).
Διατροφική αξία: 150 Θερμίδες και συνδυάζει την αντιοξειδωτική και αμυντική δράση της βιταμίνης C από το χυμό lime.
Caipirinha (Καϊπιρίνια)
• 2 oz κασάσα
• 1 lime σε κομματάκια
• 2 κουταλάκια μαύρη ζάχαρη
• Θρυμματισμένος πάγο
Σε ένα ποτήρι (κοντό και φαρδύ), βάζουμε το lime που το έχουμε κόψει στα τέσσερα. Έτσι έχουμε την πρώτη στρώση στο ποτήρι μας. Μετά ρίχνουμε τον πάγο για να κάνουμε την δεύτερη στρώση. Μετά τη ζάχαρη και τελειώνουμε ρίχνοντας κασάσα (εθνικό ποτό της Βραζιλίας), μέχρι σχεδόν δύο δάχτυλα κάτω από το χείλος του ποτηριού (Willey 2006).
Διατροφική αξία: 140 Θερμίδες και άφθονη βιταμίνη C και αντιοξειδωτικές πολυφαινόλες.
Tip: Προσθέτοντας φράουλες, εμπλουτίζουμε το κοκτέιλ μας με επιπλέον βιταμίνη C και αντιοξειδωτικές ουσίες.
Tequila sunrise (Τεκίλα σανραϊζ)
• 2 oz τεκίλα
• 4 oz χυμό πορτοκάλι
• 1 oz γρεναδίνη
• Πάγο
Διατροφική αξία: 175 Θερμίδες και συνδυάζει την αντιοξειδωτική και αμυντική δράση της βιταμίνης C από το χυμό πορτοκάλι (Harrington et al 1998).
*[Οι θερμίδες των ποτών είναι ενδεικτικές και μπορεί να διαφέρουν αναλόγως των περιστάσεων (μέγεθος ποτηριών, δοσολογίες) ]
Καλοκαιρινά, πολύχρωμα,απολαυστικά κοκτέιλ που μας δροσίζουν, μας ανεβάζουν τη διάθεση και μας αναπληρώνουν σε υγρά, μιας και η ποσότητα αλκοόλης που περιέχουν δεν είναι αρκετή για να αυξήσει τη διούρηση και να μας οδηγήσει σε αφυδάτωση. Αντιθέτως, μας οπλίζουν με ενέργεια που απελευθερώνει τα φυσικά σάκχαρα και μας απελευθερώνουν τις αισθήσεις.
Νικόλ Τσιάνη
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, BSc
Επιστημονική Υπεύθυνη ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Χολαργός
Ιδρυτικό Μέλος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
[email protected]
