Τι πρέπει να αποφεύγεται στη ρευματοειδή αρθρίτιδα

Ένας σημαντικός αριθμός ατόμων με μακροχρόνια ΡΑ έχει αναφέρει ότι ορισμένα τρόφιμα ανακουφίζουν ή επιδεινώνουν τα συμπτώματα της ΡΑ.
Η γενική σύσταση είναι η αποφυγή των φλεγμονωδών τροφίμων και η διατήρηση φυσιολογικού βάρους.
Τα περιττά κιλά καταπονούν τις αρθρώσεις και προκαλούν περαιτέρω πόνο και φλεγμονή, ειδικά στα γόνατα, στους γοφούς και στους αστραγάλους. Το αυξημένο σωματικό λίπος επηρεάζει αρνητικά τη μυϊκή δύναμη.

Τα παρακάτω συστατικά ευνοούν τη διαδικασία της φλεγμονής και αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων ασθενειών.
Τέτοιες τροφές θα πρέπει να αποφεύγονται στo πλαίσιo ενός υγιεινού και αντιφλεγμονώδους διαιτολογίου.

Κορεσμένα λιπαρά

Τα κορεσμένα (ζωικά) λιπαρά οξέα αυξάνουν τη φλεγμονή.Βρίσκονται κυρίως σε τροφές ζωικής προέλευσης, όπως το χοιρινό, το μοσχάρι, το αρνί, το κατσίκι, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυρί) και το βούτυρο.

Τρανς λιπαρά

Μια ιδιαίτερη κατηγορία λιπαρών οξέων αποτελούν τα τρανς, τα οποία σχετίζονται με την πρόκληση φλεγμονής.
Στην πραγματικότητα δεν αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία, αλλά προέρχονται κυρίως από τα πολυακόρεστα λιπαρά, τα οποία, λόγω θερμικής κυρίως επεξεργασίας, έχουν αλλοιωθεί.
Τρόφιμα που περιέχουν τρανς λιπαρά είναι όλα εκείνα τα οποία μαγειρεύονται –τηγανίζονται ή ψήνονται– με σπορέλαια, όπως πατατάκια, γαριδάκια, τηγανητές πατάτες, τηγανισμένα λαχανικά, αρτοσκευάσματα τύπου κρουασάν, έτοιμες ζύμες κ.λπ.

Νιτρώδεις ενώσεις

Τα επεξεργασμένα κρέατα, όπως τα αλλαντικά, περιέχουν ορισμένα χημικά, όπως τα νιτρώδη, τα οποία σχετίζονται με αυξημένη φλεγμονή και χρόνιες παθήσεις.
Σε χάμπουργκερ, κοτόπουλο ή άλλα κρέατα που έχουν τηγανιστεί σε υψηλές θερμοκρασίες, αυξάνεται η ποσότητα των τελικών προϊόντων της προηγμένης γλυκοζυλίωσης (AGEs).
Παρόλο όμως που δεν έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει κάποια συσχέτιση μεταξύ των AGEs και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, έχουν βρεθεί πολλοί ασθενείς με υψηλά επίπεδα AGEs στο αίμα.

Αλάτι και ζάχαρη

Με δεδομένο το γεγονός ότι οι ασθενείς ακολουθούν θεραπεία με κάποιο σκεύασμα που περιέχει κορτιζόνη, θα πρέπει να μειώσουν ή και να αφαιρέσουν από τη διατροφή τους το αλάτι και τη ζάχαρη.
Θα πρέπει να αποφεύγεται το επιτραπέζιο αλάτι, που χρησιμοποιείται κατά το μαγείρεμα ή επιπλέον στο πιάτο ή στη σαλάτα και να αντικαθίσταται από μπαχαρικά, μυρωδικά ή υποκατάστατο αλατιού.Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και στο αλάτι που βρίσκεται μέσα στις τροφές (συνήθως ως νάτριο, που είναι συστατικό του αλατιού).Τέτοιες τροφές αποτελούν τα αλλαντικά, τα καπνιστά, οι κονσέρβες, τα κατεψυγμένα λαχανικά, οι διάφορες σως, τα πατατάκια και τα αντίστοιχα προϊόντα, η μαγειρική σόδα, οι αλατισμένοι ξηροί καρποί και τα αλμυρά τυριά.
Όσον αφορά τη ζάχαρη (ακόμα και το μέλι), θα πρέπει να αποφεύγεται τόσο ως επιτραπέζια στον καφέ, στα ροφήματα κ.α. όσο και ως συστατικό γλυκών, αναψυκτικών κ.λπ. 

Αναλογία ω-6/ω-3

Τη φλεγμονή είναι δυνατόν να ενισχύσει και η αυξημένη κατανάλωση ω-6 λιπαρών οξέων (σε βάρος των ω-3 λιπαρών οξέων), που βρίσκονται στο καλαμπόκι, στον ηλίανθο, στο κάρδαμο, στα έλαια σόγιας και σε πολλά σνακ και τηγανητά.
Όσοι καταναλώνουν περισσότερα ω-6 απ’ ό,τι ω-3 λιπαρά οξέα παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για φλεγμονή των αρθρώσεων και παχυσαρκία.

Κρέας ψητό στα κάρβουνα: Τα κρέατα που μαγειρεύονται σε υψηλή θερμοκρασία αυξάνουν το επίπεδο των προϊόντων τελικής γλυκοζυλίωσης (AGEs) στο αίμα, τα οποία έχουν οξειδωτική και φλεγμονώδη δράση, επιβαρύνοντας την εκδήλωση πόνου και πρηξίματος σε παθήσεις όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Δημήτρης Γρηγοράκης
Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος,PhD
Επιστημονικός Διευθυντής ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ – Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
Επιστημονικός Συνεργάτης ΤΕΔΔ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου & Α’ Νευρολογικής Κλινικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Αιγινήτειο Νοσοκομείο 
Εκπαιδευτής Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο