Τόσο το γάλα, όσο και το γιαούρτι είναι τροφές με μεγάλη θρεπτική αξία, που περιέχουν όλες τις πολύτιμες βιταμίνες, τα απαραίτητα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία για να χτιστεί ένας γερός οργανισμός. Καθένα από τα συστατικά αυτά παίζει έναν ιδιαίτερο ρόλο -μοναδικό και αναντικατάστατο- στην ανάπτυξη του παιδικού οργανισμού. Έτσι το γάλα και το γιαούρτι πρέπει να κατέχουν την πρώτη θέση στο διαιτολόγιό του.

Ασβέστιο, το αναγκαίο…
Το ασβέστιο είναι ένα μέταλλο ζωτικής σημασίας και ιδιαίτερα για τα παιδιά. Παίζει το σημαντικότερο ρόλο στη δημιουργία γερών και υγιών οστών και γι’ αυτό είναι απολύτως απαραίτητο στον παιδικό οργανισμό που αναπτύσσεται. Η συμβολή του, όμως, στην καλή υγεία δεν περιορίζεται εκεί. Εκτελεί επίσης και άλλες εξίσου σημαντικές λειτουργίες στον παιδικό οργανισμό: χαρίζει γερά δόντια, βοηθά στην πήξη του αίματος και, ακόμη, δημιουργεί ασπίδα προστασίας απέναντι στην οστεοπόρωση. Είναι βασικό, λοιπόν, από πολύ μικρό το παιδί να καταναλώνει τροφές πλούσιες σε ασβέστιο, για να μπορέσει να εξασφαλίσει καλή υγεία και σωστή σκελετική ανάπτυξη. Το γάλα και το γιαούρτι αποτελούν τις πλουσιότερες πηγές πρόσληψης ασβεστίου και αποδίδουν περίπου το 55% του ασβεστίου, που προσλαμβάνεται από τη διατροφή. Γι’ αυτό και οι γονείς πρέπει να φροντίσουν ώστε αυτές οι τροφές να περιλαμβάνονται στο καθημερινό διαιτολόγιο του μικρού τους.
Ενα μικρό παιδί χρειάζεται καθημερινά 1.000 mg. ασβεστίου.
Αυτά μπορούν να καλυφθούν από:
– 4 ποτήρια γάλα (πλήρες ή αποβουτυρωμένο).
– 2 ποτήρια γάλα και 100 γραμμάρια φέτα ή 80 γραμμάρια γραβιέρα (τα σκληρά τυριά είναι πιο πλούσια σε ασβέστιο).
– 1 ποτήρι γάλα & 1 κύπελλο γιαούρτι & λίγο τυρί.

Οι πολύτιμες βιταμίνες του γάλακτος
Το ασβέστιο δεν επαρκεί για το “χτίσιμο” ενός γερού οργανισμού. Οι βιταμίνες που περιέχονται στο γάλα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη σωστή ανάπτυξη και την υγεία των υπόλοιπων τμημάτων του παιδικού οργανισμού, όπως του δέρματος, των ματιών και των ιστών που συνθέτουν τα υπόλοιπα όργανα. Ας δούμε ποιες είναι αυτές και ποιος ο ρόλος τους:
Βιταμίνη Α: Θεωρείται απαραίτητη για την όραση και κάποιες συστηματικές λειτουργίες, όπως η ανάπτυξη, η αναπαραγωγή, η μορφοποίηση των οστών και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Βιταμίνη C: Ενισχύει την απορρόφηση του ασβεστίου. Επίσης βοηθά στο σχηματισμό του συνδετικού ιστού, γι’ αυτό και παίζει ευεργετικό ρόλο στην επούλωση των τραυμάτων και στην γρήγορη επαναφορά του οργανισμού έπειτα από ατυχήματα. Έχει επίσης αντιοξειδωτική δράση και ενισχύει την άμυνα του παιδικού οργανισμού.
Βιταμίνη B2: Συμβάλλει σημαντικά στη γρήγορη ανάπτυξη των παιδιών, ενώ επίσης σπουδαίος είναι ο ρόλος της στη μετατροπή των τροφών σε ενέργεια. Επίσης βοηθά τον παιδικό οργανισμό να αξιοποιήσει τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες και οι υδατάνθρακες.

Ενισχύουν το ρόλο του ασβεστίου
Δεν αρκεί το παιδί να παίρνει αρκετό ασβέστιο με την τροφή του. Το ασβέστιο αυτό πρέπει κιόλας να αφομοιωθεί από τον οργανισμό του.. Στην αποτελεσματική απορρόφηση του ασβεστίου βοηθούν πολλοί παράγοντες, όμως το σημαντικότερο ρόλο τον παίζουν οι βιταμίνες D και C. Γι’ αυτό το λόγο το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα εμπλουτίζονται συνήθως με τις βιταμίνες αυτές. Ένας ακόμη παράγοντας που βοηθά στην εντερική απορρόφηση του ασβεστίου είναι η λακτόζη (ένας υδατάνθρακας που περιέχεται στο γάλα). Όμως, μερικά παιδάκια πάσχουν από δυσανεξία στη λακτόζη, με αποτέλεσμα η πέψη να συνοδεύεται από πόνο στην κοιλιά, διάρροια, κ.λπ. Ευτυχώς, τα παιδιά αυτά (που δεν μπορούν να χωνέψουν το γάλα), δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα δυσανεξίας με το γιαούρτι ή το τυρί γιατί περιέχουν το απαραίτητο ένζυμο λακτάση, που διασπά τη λακτόζη και τη μετατρέπει σε γαλακτικό οξύ που δεν δημιουργεί παρόμοια προβλήματα. Γι’ αυτό, σε αυτές τις περιπτώσεις, το γιαούρτι και το τυρί μπορούν να αντικαταστήσουν επάξια το γάλα σε ασβέστιο και σε άλλα θρεπτικά συστατικά στην παιδική διατροφή.

Πόσο ασβέστιο;
Στον πίνακα αναγράφεται η συνιστώμενη ημερήσια δόση ασβεστίου από τη γέννηση έως την ενηλικίωση.

Περίοδος ζωής	Ασβέστιο (mg/ημέρα)
Βρεφική ηλικία (0-6 μηνών)	360
Νηπιακή ηλικία (6-12 μηνών)	540
Παιδική ηλικία	1000
Εφηβεία	1500
Ενηλικίωση	1200

Διατροφική αξία γιαουρτιού
Το γιαούρτι είναι μια πολύ θρεπτική και εύπεπτη τροφή, κατάλληλη για όλες τις ηλικίες και για όλα τα στάδια της ανάπτυξης. Αυτό ισχύει διότι το γιαούρτι -και ειδικότερα το παιδικό- περιέxει υψηλό ποσοστό πρωτεϊνών, ασβεστίου, φωσφόρου, ψευδαργύρου, βιταμινών Α, Β2 και Β12. Ο συνδυασμός όλων αυτών των συστατικών συμβάλλει στη γρήγορη ανάπτυξη του οργανισμού και τη διατήρηση της υγείας του. Συγκεκριμένα οι πρωτεΐνες αποτελούν τα σημαντικότερα “δομικά” συστατικά για την αύξηση των οργάνων, του σκελετού και κυρίως για την ανάπτυξη των μυών. Η βιταμίνη Α προστατεύει την όραση και τα δόντια, ενώ είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του δέρματος, η Β2 χαρίζει ενέργεια στον οργανισμό και η Β12, εκτός από τη βοήθεια που προσφέρει στην απορρόφηση των συστατικών, συμβάλλει στην παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος. Περιέxει επίσης ζωντανούς μικροοργανισμούς (οι οποίοι προκύπτουν μετά τη ζύμωση του γάλακτος) οι οποίοι ρυθμίζουν την ισορροπία της εντερικής xλωρίδας, που είναι σημαντική για τη σωστή λειτουργία του εντέρου και την αποφυγή γαστρεντερικών προβλημάτων.
Το γιαούρτι έχει αντισηπτικές ιδιότητες λόγω μιας ουσίας του περιέχει, του γαλακτικού οξέος, που εμποδίζει τη ζύμωση και την απορρόφηση των τοξινών.

Βιβλιογραφία:
Dairy Foods, Calcium, and Colorectal Cancer: A Pooled Analysis of 10 Cohort Studies,  Journal of the National Cancer Institute 2004;96:1015-1022

Calcium from Diet and Supplements is Associated With Reduced Risk of Colorectal Cancer in a Prospective Cohort of Women,  Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention 2005;14:126-132, Ιανουάριος 200

Milk drinking, ischaemic heart disease and ischaemic stroke I. Evidence from the Caerphilly cohort ,  European Journal of Clinical Nutrition 2005;58(5):711-717, 1 Μαΐου 2005.

Milk drinking, ischaemic heart disease and ischaemic stroke II. Evidence from cohort studies,  European Journal of Clinical Nutrition 2005;58(5):718-724, 1 Μαΐου 2005.

Dairy augmentation of total and central fat loss in obese subjects,  International Journal of Obesity 2005;29:388−390, Απρίλιος 2005.

Dairy protein, calcium and body weight —the need for a mechanism,  International Journal of Obesity 2005;29:391−397, Απρίλιος 2005.

83rd General Session,  International Association for Dental Research 2005;

Κωνσταντίνος Αποστολάκης
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, BSc
Xημεία & Τεχνολογία Τροφίμων, BSc