Το βασικότερο είδος τροφής από την αρχαιότητα που κατέχει κυριάρχη θέση στη διατροφή μας. Η θρεπτική του αξία… ανεκτίμητη!
Καθημερινά, η αγορά του ψωμιού είναι απαραίτητη, το πρόβλημα είναι, ότι σχεδόν πάντα μας περισσεύει. Ελάχιστοι από εμάς μπορούμε να υπολογίσουμε με ακρίβεια την ποσότητα που θα καταναλώσει η οικογένεια και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αγοράζουμε πολύ περισσότερο. Έτσι, καταλήγουμε σε 2-3 ημέρες να έχουμε στην ψωμιέρα μπαγιάτικα κομμάτια ή ακόμα και ολόκληρες φρατζόλες που θα καταλήξουν στα σκουπίδια. Και όπως λέγανε οι σοφές γιαγιάδες μας… «είναι μεγάλη αμαρτία» αλλά και «μεγάλη σπατάλη» θα συμπληρώσω εγώ. Αν λοιπόν, σας περισσέψει ολόκληρη φρατζόλα μπαγιάτικο ψωμί μπορείτε με ένα απλό τρικ να επαναφέρετε τη φρεσκάδα της. Ραντίστε τη με λίγο νερό και ψήστε την για 10 λεπτά στους 180°C ή αλλιώς… σας έχω τις τέλειες λύσεις για να το αξιοποιήσετε και σας εγγυόμαι ότι δεν θα μείνει… ούτε ψίχουλο!

Μυρωδάτα κρουτόν

Η τέλεια πρόταση για τις σαλάτες. Αφού κρυώσουν καλά, τα φυλάω σε κουτί για 1 εβδομάδα περίπου.
• 500 γρ. ψωμί (αφαιρώ την κόρα και κόβω την ψίχα σε κύβους 1×1 εκ.)
• 30 ml ελαιόλαδο
• 1 κουτ. γλυκού αλάτι χοντρό
• 1 κουτ. γλυκού ξερό μυρωδικό (ρίγανη, θυμάρι, θρούμπι, δεντρολίβανο κ.λπ.)
Σε ένα μεγάλο μπολ, ανακατεύω το ελαιόλαδο, το αλάτι και το μυρωδικό που θα επιλέξω. Ρίχνω τους κύβους ψωμιού και ανακατεύω με τα χέρια για να βραχούν. Απλώνω τους κύβους σε λαμαρίνα στρωμένη με αντικολλητικό χαρτί και ψήνω για 10-12 λεπτά μέχρι να ροδίσουν.

Εύκολα παξιμάδια

Χρησιμοποιώ τα παξιμάδια για να φτιάξω ντάκο ή τα σπάω σε σαλάτες και σούπες.
Κόβω τα ψωμιά σε φέτες 1½ εκ. Προθερμαίνω το φούρνο στους 75°C. Aπλώνω τις φέτες σε λαμαρίνα στρωμένη με αντικολλητικό χαρτί και ψήνω για 20-25 λεπτά μέχρι να στεγνώσουν και να ροδίσουν ελαφρά. Γυρίζω τις φέτες και από την άλλη πλευρά και συνεχίζω το ψήσιμο για 20 λεπτά ακόμα. Αφήνω τα παξιμάδια κρυώσουν καλά και τα φυλάω μακριά από υγρασία.

Γαλέτα για παναρίσματα

Αντί να αγοράσω τριμμένη φρυγανιά για τα σνίτσελ, τη φτιάχνω μόνη μου. Με ένα μαχαίρι αφαιρώ όσο περισσότερη από την κόρα μπορώ. Κόβω σε κομμάτια την ψίχα και την βάζω στο μούλτι. Αν θέλω μπορώ να προσθέσω ξερή ρίγανη ή θυμάρι ή ½ σκελίδα σκόρδο. Δουλεύω με το μούλτι μέχρι να δημιουργηθούν ψίχουλα. Προθερμαίνω το φούρνο στους 70°C. Απλώνω τα ψίχουλα σε λαμαρίνα στρωμένη με αντικολλητικό χαρτί και ψήνω για 25-30 λεπτά μέχρι να στεγνώσουν.

Γεμιστό με τυρί και βούτυρο

Το ιδανικό ψωμί είναι το καρβέλι αλλά αν μου έχει περισσέψει φρατζόλα μπορώ να την χρησιμοποιήσω εξίσου καλά.
• 1 στρογγυλό καρβέλι
• 60 γρ. βούτυρο λιωμένο
• 1 σκελίδα σκόρδο, λιωμένη
• ¼ ματσάκι μαϊντανό, πολύ ψιλοκομμένο
• 250 γρ. κασέρι, τριμμένο
• λίγο αλάτι χοντρό
Με ένα κοφτερό μαχαίρι κόβω το καρβέλι οριζόντια και κάθετα, φροντίζοντας να μη φτάσω το μαχαίρι μέχρι την βάση του ψωμιού, δημιουργώντας μικρά τετραγωνάκια με βαθιές τομές ανάμεσά τους. Στρώνω ένα μεγάλο κομμάτι αλουμινόχαρτο σε μια λαμαρίνα και τοποθετώ το ψωμί στο κέντρο. Σκορπίζω το κασέρι, πιέζοντας με τα δάχτυλα για να εισχωρήσει ανάμεσα στα τετραγωνάκια του ψωμιού. Ανακατεύω το βούτυρο με το σκόρδο και το μαϊντανό και ραντίζω το καρβέλι. Πασπαλίζω με λίγο αλάτι και κλείνω καλά με το αλουμινόχαρτο. Ψήνω για 20 λεπτά στους 180°C.

Σκορδαλιά

Η κλασική σκορδαλιά με ψωμί μπορεί να συνοδεύσω τέλεια τα τηγανητά ψάρια.
• Μισή φρατζόλα ψωμί ξερό, καλά μουλιασμένο και στυμμένο
• 1-2 κουτ. σούπας ξύδι λευκό
• 4-5 σκελίδες σκόρδο, καθαρισμένες
• 50 γρ. καρύδια
• 100 ml ελαιόλαδο
• 50-60 ml νερό
• αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Βάζω στο μούλτι το ψωμί, το σκόρδο, τα καρύδια, το ξύδι, το ελαιόλαδο, αλάτι και πιπέρι. Πολτοποιώ για 3-4 λεπτά. Ανοίγω το μούλτι και προσθέτω λίγο από το νερό και συνεχίζω το χτυπήμα. Ανάλογα πόσο αραιή την θέλω προσθέτω σταδιακά και το υπόλοιπο νερό.

Αυγόφετες

Το γρήγορο, πεντανόστιμο πρωινό που λατρεύουν τα παιδιά.
• 10 φέτες ψωμί, πάχους 1½ εκ.
• 3 αυγά, ελαφρά χτυπημένα
• 50 γρ. ζάχαρη
• 150 ml γάλα φρέσκο
• 1 λοβός βανίλιας, χαραγμένος κατά μήκος στη μέση, από τον οποίο παίρνω τα σποράκια (εναλλακτικά, χρησιμοποιώ 1 καψάκι βανίλια σε σκόνη)
• 3 κουτ. σούπας βούτυρο (ή μαργαρίνη)
Σε ένα μπολ χτυπάω τα αυγά με τη ζάχαρη. Σε ένα δεύτερο μπολ ανακατεύω το γάλα με τα σποράκια βανίλιας. Σε ένα μεγάλο αντικολλητικό τηγάνι βάζω 1 κουταλιά από το βούτυρο να κάψει καλά. Βουτάω τις φέτες μία μία στο γάλα και κατόπιν στο μείγμα των αυγών. Μεταφέρω τις φέτες στο τηγάνι και τηγανίζω για 2 λεπτά από κάθε πλευρά.

Σκορδόψωμο

Γρήγορο σνακ που τρώγετε σκέτο ή συνοδεύει τέλεια ψητά κρέατα.
• 4 σκελίδες σκόρδο, λιωμένες
• 30 γρ. βούτυρο, λιωμένο
• 20 γρ. ελαιόλαδο
• 1 κουτ. γλυκού αλάτι χοντρό
• 6 ψωμί, κατά προτίμηση χωριάτικο
• 30 γρ. παρμεζάνα τριμμένη (προαιρετικά)
• ψιλοκομμένο μαϊντανό
Σε ένα μπολ ανακατεύω το σκόρδο, το βούτυρο, το ελαιόλαδο και το αλάτι. Ζεσταίνω ένα μεγάλο αντικολλητικό τηγάνι μέχρι να κάψει καλά. Απλώνω λίγες λίγες τις φέτες ψωμιού και τις ψήνω μέχρι να ροδίσουν και από τις δύο πλευρές. Με ένα πινέλο αλείφω με το μείγμα του βουτύρου και ψήνω για 1 λεπτό ακόμα. Πασπαλίζω με την παρμεζάνα και τον μαϊντανό.

Τοστ πανέ στο τηγάνι

Εύκολα σάντουιτς τέλεια για το σχολείο ή ελαφρύ απογευματινό σνακ.
• 8 μεγάλες φέτες μπαγιάτικο ψωμί χωρίς κόρα
• 4 φέτες τυρί γκούντα για τοστ
• 4 φέτες ζαμπόν για τοστ
• 4 αυγά, ελαφρά χτυπημένα
• 300 γρ. φρυγανιά τριμμένη
• ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
Απλώνω δύο φέτες ψωμιού στον πάγκο της κουζίνας και με τον πλάστη τα «ανοίγω» για να λεπτύνουν. Αλείφω την περιφέρεια της μιας φέτα με ελάχιστο χτυπημένο αυγό. Διπλώνω μια φέτα τυριού και μια φέτα ζαμπόν και τα τοποθετώ στο κέντρο της φέτας. Σκεπάζω με τη δεύτερη φέτα ψωμιού και με ένα πηρούνι, πιέζω γύρω γύρω για να κολλήσουν καλά. Ζεσταίνω αρκετό ελαιόλαδο σε ένα βαθύ τηγάνι. Βουτάω το τοστ στα χτυπημένα αυγά και πανάρω στη φρυγανιά. Τηγανίζω μέχρι να ροδίσει καλά και από τις δύο πλευρές. Επαναλαμβάνω με τα υπόλοιπα υλικά.

Μπρουσκέτες με πάστα ελιάς, πιπεριές Φλωρίνης και μοτσαρέλα

Οι μπρουσκέτες είναι ο πιο απλό τρόπος για να αξιοποιήσω το μπαγιάτικο ψωμί χρησιμοποιώντας ότι υλικά έχω στο ψυγείο.
• 4 φέτες μπαγιάτικο ψωμί
• 40 ml ελαιόλαδο
• 1 σκελίδα σκόρδο, λιωμένη
• 100 γρ. πάστα πράσινης ελιάς
• 150 γρ. πιπεριές Φλωρίνης, κομμένες σε λωρίδες
• 150 γρ. μοτσαρέλα, κομμένη σε κύβους
• ψιλοκομμένο βασιλικό
• αλάτι, πιπέρι
Προθερμαίνετε το φούρνο στους 200°C. Aνακατεύω το ελαιόλαδο με το σκόρδο και ραντίζω τις φέτες ψωμιού. Ψήνω για 5-8 λεπτά μέχρι να ροδίσουν. Αλείφω τις φέτες με την πάστα ελιάς, μοιράζω τις πιπεριές και τη μοτσαρέλα και πασπαλίζω με το βασιλικό, αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι.

Σουφλέ ψωμιού με σπανάκι και σίγκλινο

Ο απλούστερος τρόπος να αξιοποιήσω το μπαγιάτικο ψωμί, μεταμορφώνοντάς το σε κανονικό γεύμα.
• 600 γρ. ψωμί χωριάτικο κομμένο σε κύβους
• 6 αυγά, ελαφρά χτυπημένα
• 250 γρ. κρέμα γάλακτος
• 375 γρ. γάλα
• 250 γρ. σίγκλινο, σοταρισμένο
• 300 γρ. γραβιέρα Κρήτης, τριμμένη
• 1 κιλό σπανάκι, σοταρισμένο και στραγγισμένο από τα υγρά του
• αλάτι, πιπέρι, λίγο τριμμένο μοσχοκάρυδο
Στρώνω τους μισούς κύβους ψωμιού σε ένα ελαφρά βουτυρωμένο σκεύος. Πασπαλίζω με λίγη γραβιέρα. Στρώνω το σπανάκι, το σίγκλινο, την μισή γραβιέρα. Σκεπάζω με τους υπόλοιπους κύβους ψωμιού, πασπαλίζω με την υπόλοιπη γραβιέρα. Ανακατεύω τα αυγά, την κρέμα, το γάλα, αλάτι, πιπέρι και λίγο μοσχοκάρυδο και περιχύνω το σουφλέ. Το αφήνω για 20 λεπτά και ψήνω στους 180°C για 45 λεπτά.